Ayça Karaca [email protected] Ayça Karaca

AB’de dijital para devrimi

08 Ekim 2020, 08:15 ---

Avrupa Merkez Bankası (ECB) dijital euro üzerine ilk raporunu geçtiğimiz hafta yayınladı. Bu girişim ortak para biriminin dijital geleceğini güvence altına almak ve diğer Merkez Bankalarını yakalamak için atılmış ilk adım olarak görülüyor. Her ne kadar ECB Yönetim Kurulu tarafından dijital para birimine geçiş için henüz resmi bir karar alınmış olmasa da Banka’nın alternatif senaryoları içeren bu raporu yayınlaması dijital euro’nun piyasaya çıkışını ve adapte olunmasını kolaylaştırabilir.

Bu doğrultuda, Avrupa Parlamentosu (EP) Ekonomik ve Bilimsel Politikalar Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan 6 Ekim tarihli gizli raporda dijital paraya geçişin avantajları ve yaratabileceği sorunlar ele alınıyor. Raporda, ekonomin hızlı bir şekilde dijitalleşmesi, değişen tüketici alışkanlıkları ve de kripto para birimlerinin doğuşu uluslararası para sistemini kökten bir şekilde değiştirecek olan dijital euro’nun olası çıkışının arkasındaki itici güçler olarak sıralanıyor. Her ne kadar Euro Bölgesi’nde (ABD ve dünyanın diğer ülkelerinde de) başlıca ödeme aracı hala nakit olsa da Kovid-19 krizi tüketicileri ödeme alışkanlıklarını değiştirmeye ve daha fazla temassız ödeme ile e-ticarete yönlendirdi. Bu durum pandemi sona erse de devam edecek bir trend olarak görülüyor.

Ayrıca siber güvenlik, doğal afetler, pandemi, ABD iç siyasi durumu ve diğer olağan dışı durumlar dijital paranın çıkışına karşı başlıca olası engeller olarak dile getirilse de en büyük sorun olarak euro’nun uluslararası rolü öne çıkıyor. Aslında dijital euro’nun potansiyel piyasaya çıkışının diğer Merkez Bankası Dijital Para Birimlerinin (CBDC) gelişimini caydırıcı olabileceği düşünülüyor. Bu görevin AB’nin İşleyişi Anlaşmasının (TFEU) fiyat istikrarını ECB’nin ana görevlerinden biri olarak tanımlayan 127. Maddesinde de yer aldığı belirtiliyor.

Raporda ayrıca dijital euro’nun potansiyel olarak Euro Bölgesi dışında kalan kişiler için de ulaşılabilir olması gerektiği vurgulanıyor. Dijital paranın erişilebilirliğinin ve bu durumda yabancı yatırımcıların Euro talebini de arttırabileceği öngörülüyor

Cevap bekleyen sorular

Olası avantajlarının yanısıra dijital paraya ilişkin cevaplanması gereken birçok soru bulunuyor. Kullanıcıların gizliliğinin korunması ve perakende ve toptan alışveriş yapan müşterilerin dijital paraya nasıl erişebileceği konularında henüz netlik sağlanmış görünmüyor.  Ayrıca eğer müşteriler ECB’de doğrudan dijital hesap açmalarına izin verilirse hesabın faizsiz mi olacağı ya da bankanın faiz oranının mı uygulanacağı tartışılıyor.

Bu çerçevede,  tartışmalı konuların birçoğunun ECB’nin parasal politikayı nasıl yürüteceğine dair doğrudan etkide bulunması bekleniyor. Halen başlıca aktarım kanalı olan ticari bankaları dijital paranın bypas edebileceği ve bu yeni durumun hem bankaların işleyiş modellerini hem de ECB’nin para politikası aracılığıyla ekonomiyi etkileyişini değiştireceği vurgulanıyor. Daha uzak bir gelecekte de dijital euro’nun ECB’nin ekonomik aktörlere direkt erişim olanağı sağlaması nedeniyle “helikopter para”nın dağıtım aracı olması da öngörülüyor. Birçok ECB yetkilisinin geçtiğimiz günlerde süren strateji gözden geçirme çalışmalarına ilişkin verdiği bilgiler ECB’nin nihayet dijital paraya geçmek üzere olduğunu ortaya koyuyor.

Çin dijital parasına ilişkin soru işaretleri

Çin Merkez Bankası (PBC)  CBDC’yi piyasaya çıkaran ilk Merkez Bankası olacak. Bu yeni uygulamaya ilişkin G.Kore’de yapılan bir ankette kullanıcıların Alipay yerine Çin dijital parası tercih edip etmeyeceği soruldu. Hong Kong gerilimi ile Çin dijital parasının kullanıcıların kimlik bilgilerini açığa vuracağı ve bir gözetim aracı olarak kullanılacağı endişesiyle çoğunluk “hayır” cevabını verdi. Bu korkunun reminbi’yi geride tutacağı ve euro’nun dijital para olarak yükselişine  katkıda bulunacağı da öngörülüyor.

*Bu yazı yazarın kişisel görüşlerini yansıtmakta olup çalıştığı kurum yazıda yer alan görüş ve düşüncelerden sorumlu değildir.

ETİKETLER :
YORUMLAR (1)
:) :( ;) :D :O (6) (A) :'( :| :o) 8-) :-* (M)
BANKA HİSSELERİ
Hisse Fiyat Değişim(%) Piyasa Değeri
BASIN TOPLANTISI - ETKİNLİK - KONFERANS
Basın Daveti Türkiye Kurumsal Yatırımcı Yöneticileri Derneği 06 Şubat 2020, 09:30

Türkiye Kurumsal Yatırımcı Yöneticileri Derneği (TKYD), 2019 yılında Emeklilik ve Yatırım Fonları performanslarını ve fonlara artan ilgiyi açıklıyor. 06 Şubat 2020...

Tüm Etkinlikleri Göster