Yeni kanun avantaj mı, risk mi

Bilindiği üzere yürürlüğe giren 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu ile finansal kiralama şirketleri faaliyet kiralaması işlemleri de yapabileceklerdir. Peki, finansal kiralama şirketleri faaliyet kiralaması alanında faaliyet kiralama işlemi yapan diğer filo, makine ve gayrimenkul kiralama şirketleri ile rekabet edebilecekler midir veya bu alanda pazarı büyütebilecekler midir?
Bu kanunla finansal kiralama şirketlerine faaliyet kiralaması hususunda herhangi bir teşvik unsuru getirilmemiş ve faaliyet kiralaması işlemleri için bu Kanun’un finansal kiralama işlemlerine ilişkin hükümlerinin uygulanmayacağı belirtilmiştir.
Faaliyet kiralaması, Borçlar Kanunu’nda belirtilen hükümlere tabi olarak yapılacaktır. Bu durumda finansal kiralama şirketleri kredi kültürüne sahip ve Kredi Kayıt Bürosu sistemine dahil olmaları nedeniyle müşteri riskini belirleme yani kötü alacaklar açısından önemli bir avantaja sahip olacaklardır.
Bu kanunla birlikte finansal kiralama şirketleri alışık oldukları finansman hizmeti yanında alışık olmadıkları taşıt veya makine ekipman kiralaması hizmeti de vereceklerdir. Finansal kiralama şirketlerinin kiralama hizmetini kendi bünyelerinde bir ekip oluşturarak doğrudan vermesi çok zor ve pahalı olacaktır. Bu açıdan bakıldığında diğer faaliyet kiralama şirketlerine göre dezavantajlı durumda olacaklardır. Ancak finansal kiralama şirketleri filo, makine ekipman veya varlık işletme ve yönetim şirketleri ile iş birliği yaparak bu şirketler aracılığı ile bu hizmeti verebileceklerdir. Bu şirketler hem kira konusu araç ve ekipmanın veya varlığın alımında, hem de kira süresi boyunca bunların bakım ve onarım hizmetlerini vermede, hem de geri dönen araç, ekipman veya diğer varlıkların ikinci elde değerlendirilmesinde yardımcı olacaklardır.
 Ancak bu faaliyette bulunan finansal kiralama şirketlerinin halka açık ve banka iştiraki olmaları halinde önemli belirsizliklerde meydana gelecektir. Faaliyet kiralamasında finansal kiralama şirketleri kira alacağı riski yanında varlık riski yani kiralanan varlığın ikinci el değeri riski taşıyacaktır. Bu durumda kiralanan varlığın ikinci el değerinin tespitinde önemli belirsizlikler oluşacak, bu da ilgili şirketlerin bilanço ve kar-zarar hesaplarını oldukça etkileyecektir. 
Diğer taraftan denetime tabi kuruluşlarda borsa malı olmayan varlıkların değerlendirilmesi ve yönetilmesi oldukça zor bir işlemdir. Bu durumda düzenleyici ve denetleyici otorite tarafından finansal kiralama şirketlerine örneğin karşılık ayırma, raporlama ve değer belirleme gibi bazı hususlarda bir takım kısıtlamalar ve düzenlemeler getirilebilecektir. Bu açıdan bakıldığında finansal kiralama şirketleri diğer faaliyet kiralama şirketlerine göre daha dezavantajlı olacaktır.
Diğer taraftan finansal kiralama şirketleri fon yaratmada önemli imkanlara sahip olduklarından dolayı gayrimenkul dahil olmak üzere ikinci el değeri daha kolay bir şekilde belirlenecek olan varlıkların kiralanmasında bir hizmet şirketi ile birlikte hareket etmeleri halinde bu pazarı önemli ölçüde büyütebileceklerdir.