Dursun Akbulut [email protected]

Kredilerdeki artış GSMH büyümesine tam olarak yansıyor mu?

Bilindiği üzere 2011 yılında yaşanan %8.8 oranındaki büyümeden sona 2012'de büyüme oranı %2.2’ye gerilemiştir. 2013 yılında ise büyümenin, yılbaşındaki yüksek büyüme beklentilerin altında olmak üzere, %3.6 olması beklenmektedir. Diğer bir deyişle Türkiye düşük bir büyüme trendine girmiştir. Diğer taraftan, kredi hacmindeki artışın büyümeye katkısına baktığımızda en büyük değeri 2011 yılında göstermektedir. O yıl kredi hacmindeki her %3.6 oranındaki artışa karşılık büyümede %1 oranında artış meydana gelmiştir. Son 10 yıl için 2009 hariç olmak üzere her %1 büyüme için bu oran %5 ila %8 arasındadır. 2011'e dikkat ettiğimizde, özelleştirmenin hızla arttığı, son 9 yıldaki en düşük özelleştirmenin yapıldığı yıl olduğu görülmektedir.
Biliyoruz ki son 9 yılda kredi hacmindeki artışın önemli bir bölümü, özelleştirmelerin finansmanında kullanılmak üzere özel sektörün ilave borçlanmasından kaynaklanmaktadır. Bu durumda şunu söyleyebilir miyiz? Kamu özelleştirme gelirlerinin bir kısmını mevcut borç stokunu azaltmakta kullandığı için kredi hacmindeki artışın büyümeye katkısı beklenenden az olmaktadır. Diğer bir deyişle kamu borçlanma miktarını veya borçlanma hızını azalmakta, bunu da özelleştirmeler yoluyla özel sektörü borçlandırarak gerçekleştirmektedir. Özelleştirmelerin finansmanında kullanılan krediler yeni yatırımların veya harcamaların finansmanında kullanılmadığı için yatırım harcamalarındaki artış da sınırlı kalmaktadır. Tabiî ki bu durum geçicidir. Özelleştirmelerin tamamlanması halinde bulunacak kredi kaynakları yeni yatırımların finansmanında kullanılacak ve kredilerin büyümeye katkısı daha fazla olacaktır. Bu durumda büyümede özel sektör yatırımlarının payı ve yeni istihdam imkanları artmış olacaktır.