Dursun Akbulut [email protected]

İhracat ne kadar destekleniyor?

Bilindiği üzere Merkez Bankası enflasyon hedefli para politikası izlemekle birlikte sürdürülebilir bir büyümeyi sağlamak üzere iç taleple büyümenin yanı sıra ihracatla da büyümeye destek olmak ve döviz rezervlerine katkıda bulunmak üzere para politikası izlemektedir. Bu politikaya uygun olarak ihracatçıyı desteklemek üzere Eximbank’a düşük faizli kaynak temin ederek bu banka aracılığı ile ihracat yapan veya ihracat için mal üreten şirketlere düşük faizli reeskont kredileri kullandırılmaktadır. Bu kredilerin fiyatlandırılması para politikasına uygun olarak aşağı veya yukarı yönlü olarak çekilmektedir. 20 Ekim 2015 tarihinden itibaren Merkez Bankası reeskont kredileri limitini 15 milyar USD’ye yükseltmiştir, bu oldukça iyi bir rakamdır.

 Eximbank tarafından kullandırılan reeskont kredilerinin döviz bazlı olanının (bu kredi TL olarak kullandırılmakta ancak geri ödemesi ihracatçılar tarafından döviz olarak yapılmaktadır) maliyeti geçen aydan itibaren 25 baz puan düşürülerek oldukça iyi bir seviyeye getirilmiştir. 240 gün vadeli döviz bazlı reeskont kredilerinde faiz oranları Libor+0.75 olarak belirlenmiştir. Ancak TL bazlı olan kredilerin maliyeti ise TL faizlerdeki gerilemeye bağlı olarak son iki haftada da 0.50 baz puan düşürülmesine rağmen hala yüksek seviyelerde bulunmaktadır. TL bazlı krediler Eximbank tarafından Merkez Bankası’ndan sağlanan döviz cinsinden ucuz kaynağın kur riski Eximbank tarafından yönetilmesi suretiyle kullandırılmaktadır. Eximbank tarafından TL olarak kullandırılan bu kredilerin faiz oranı ilk bakışta düşük görünse bile kullanılan kredi dış iskonto esasına göre kullandırıldığı ve faizde baştan peşin olarak tahsil edildiği için gerçek maliyet ilan edilen faiz oranının çok üzerinde olmaktadır. Örneğin faiz oranı %9 olarak ilan edilen 240 gün vadeli TL kredilerin ihracatçıya maliyeti, kullanıma aracılık eden bankaların aldıkları komisyon hariç yaklaşık %10 civarında olmaktadır. İhracatın iç piyasadan temin edilen katma değerinin (mal ve hizmet bedelinin) teşvik edilmesi isteniliyorsa TL bazlı kullandırılan reeskont kredilerinin maliyetinin aşağı doğru çekilmesi gerekmektedir. Çünkü TL bazlı reeskont kredilerinin maliyeti bankaların uyguladıkları faizden geri kalmamaktadır.