Prof. Dr. Serra Eren Sarıoğlu [email protected]

BES’in 2016 karnesi

Öncelikle belirtelim ki BES, 2013 yılında devlet katkısının devreye girmeye başlamasıyla yakaladığı hızlı ivmeyi bu sene sürdüremedi. 2016 yılında da sistemdeki toplam portföy büyüklüğünün artış hızı bir önceki yılda olduğu gibi %26 civarında gerçekleşti.

Katılımcılar en çok esnek fonları seviyor (mu)??

2016 yılında portföy büyüklüklerine göre en çok tercih edilen fon türü karma ve esnek fonlar. Portföy büyüklüklerinin fon kategorilerine göre dağılımı incelendiğinde 26,705 milyon TL’nin esnek fonlarda olduğu görülmekte. Bu rakam yüzdesel olarak toplam portföy büyüklüğünün %44’üne karşılık gelmekte. Esnek fonları % 34’lük pay ile borçlanma araçları ve % 11’lik pay ile para piyasası fonları takip etmekte.

Hisse fonlara rağbet yine az..

Uzun vadeli yatırım ufkuyla hareket edilmesi gereken BES’te, hisse emeklilik fonlarının payının yüksek olması beklenir. Ancak, bu sene de geçen senelerde olduğu gibi hisse fonlarının payı oldukça düşük düzeyde kaldı. Geçen sene % 7 olan oran bu sene %6 oldu.

En hızlı büyüyen “özel sektör borçlanma araçları fonları”

Altın fonları iki senedir olduğu gibi 2016’da da en az tercih edilen fonlar oldu. Ancak bu yılki portföy büyüklüğündeki yıllık artış (%164 düzeyinde) dikkat çekici. Bu hızlı büyümede 2016 yılında dolar kurundaki hızlı artışın altının ons fiyatında yarattığı etkinin payı olduğu düşünülebilir. Özel sektör borçlanma araçlarına yatırım yapan fonlar, portföy büyüklüğü henüz 310 milyon TL civarında olsa da, bu senenin en hızlı büyüyen fonlarından.

2016’da sistemde yeni açılan hesapları incelediğimizde ise yaklaşık 2,6 milyon yeni hesabın %12’sinin esnek fonları tercih ettiği görülmektedir. Bunu %11 ile standart ve %10 ile altın fonları takip etmekte. Standart fonların zaten sisteme yeni katılan ve risk tercihi konusunda kararsız katılımcılara yönelik fonlar olduğu düşünüldüğünde, yeni katılımcıların buraya yönelişini açıklamak basit. Ancak, esas katılımcı akışını çeken esnek fonlar. Bu tablonun ortaya çıkmasında, sisteme yeni katılanlar için emeklilik şirketlerinin sundukları planlarda çoğunlukla esnek fonların içerilmesinin etkisi olduğu düşünülebilir.

Geçtiğimiz sene yeni hesapların %13’ü hisse emeklilik fonlarını tercih ederken, bu yıl oran % 4’e düşmüştür. Bunda da 2016 yılında piyasalardaki volatil yapının katılımcıların temkinli davranmasına neden olması etkili olmuştur.

Emeklilik fonlarında hisse senetlerinin payı geçen seneye göre düşmüş

2016 yılında BES fonların portföylerinin varlık dağılımı incelendiğinde ise yine 2015 yılına benzer biçimde en yüksek payı devlet tahvilinin aldığı görülmektedir. Portföyün %40’ını devlet tahvilleri oluşturmaktadır. Hisse senedinin payı ise %12 civarındadır. Geçtiğimiz sene hisselerin portföydeki payı %14 idi.