Ekrem Öncü [email protected]

7103 sayılı Torba Kanun'la ilave istihdama teşvik!

7103 sayılı Kanunla birçok vergi düzenlemesi yapıldı ama asılında işçi ve işverenleri ilgilendiren kanunlarda da önemli değişiklikler yapılarak çok sayıda teşvik getirildi. 7103 sayılı Kanunla 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na Geçici 19’uncu madde eklendi. Bu düzenleme uyarınca İş ve İşçi Bulma Kurumu Genel Müdürlüğü’ne (İŞKUR) kayıtlı işsizler arasından 1/1/2018 ila 31/12/2020 tarihleri arasında özel sektör işverenlerince alınan işçiler için prim desteği sağlanacaktır.

İŞKUR’a kayıtlı işsizler arasından 1/1/2018 ile 31/12/2020 tarihleri arasında özel sektör işverenlerince hizmet akdi ile işe aldıkları sigortalıların,

- işe girdikleri aydan önceki üç aylık sürede toplam on günden fazla 5510 sayılı Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentleri kapsamında Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilmemiş olmaları ve isteğe bağlı sigortalılık hariç 5510 sayılı Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı olmamaları,

- işe alındıkları yıldan bir önceki takvim yılında işe alındıkları işyerinden bildirilen aylık prim ve hizmet belgelerindeki veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerindeki sigortalı sayısının ortalamasına ilave olmaları kaydıyla,

- işyerinin imalat veya bilişim sektöründe faaliyet göstermesi halinde,

- ilgili döneme ait günlük brüt asgarî ücretin sigortalının prim ödeme gün sayısıyla çarpımı sonucu bulunacak tutarı geçmemek üzere,

- sigortalının 5510 sayılı Kanunun 82’nci maddesi uyarınca belirlenen prime esas kazançları üzerinden hesaplanan sigortalı ve işveren hissesi primlerinin tamamı tutarında;

- işyerinin diğer sektörlerde faaliyet göstermesi halinde,

sigortalının 5510 sayılı Kanunun 82’nci maddesi uyarınca belirlenen prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigortalı ve işveren hissesi primlerinin tamamı tutarında,

her ay bu işverenlerin Sosyal Güvenlik Kurumu’na ödeyecekleri tüm primlerden mahsup edilmek suretiyle işverene prim desteği sağlanır ve destek tutarı Fondan karşılanır.

Sağlanacak prim desteği 2020 yılı Aralık ayı/dönemi aşılmamak üzere, destek kapsamına giren sigortalılar için 12 ay süreyle uygulanacaktır. Ancak bu süre; işe giriş tarihi itibarıyla 18 yaşından büyük kadın, 18 yaşından büyük 25 yaşından küçük erkek sigortalılar ile Kuruma engelli olarak kayıtlı sigortalılar için 18 ay olarak uygulanacaktır.

İşyeri ile ilgili aylık prim ve hizmet belgelerinin veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin yasal süresi içerisinde verilmemesi, primlerin yasal süresinde ödenmemesi ve Sosyal Güvenlik Kurumu’na prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunması durumlarında bu maddede belirtilen destekten yararlanılamaz.

Ancak Sosyal Güvenlik Kurumu’na olan prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarını 6183 sayılı Kanunun 48’inci maddesine göre tecil ettiren ve taksitlendiren veya ilgili diğer kanunlar uyarınca yapılandıran işverenler bu taksitlendirme veya yapılandırma devam ettiği sürece bu madde hükmünden yararlandırılır.

Mevcut bir işletmenin kapatılarak değişik bir ad, unvan ya da bir iş birimi olarak açılması veya yönetim ve kontrolü elinde bulunduracak şekilde doğrudan veya dolaylı ortaklık ilişkisi bulunan şirketler arasında istihdamın kaydırılması, şahıs işletmelerinde işletme sahipliğinin değiştirilmesi gibi Fon katkısından yararlanmak amacıyla muvazaalı işlem tesis ettiği anlaşılan işyerlerinden Fon tarafından karşılanan tutar gecikme cezası ve gecikme zammıyla birlikte geri alınır.

Destekten yararlanılmış olan sigortalının destek süresini tamamlamadan işten ayrılıp yeniden işe başlaması halinde, söz konusu sigortalıdan dolayı yeniden işe başladığı tarihteki durumu dikkate alınarak kalan süre kadar bu destekten yararlanmaya devam edilir.

Destekten yersiz yararlanıldığının tespiti halinde, yararlanılan destek tutarı işverenden gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilir.

Bu düzenleme uyarınca sağlanan teşvikten yararlanmakta olan işverenler, bu teşvikten yararlanılan ayda aynı sigortalı için diğer sigorta primi teşvik, destek ve indirimlerinden yararlanamayacaktır.

Ayrıca, Fondan bu madde kapsamında karşılanan tutarlar, gelir ve kurumlar vergisi uygulamalarında gelir, gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınmayacaktır.

Bu tür teşvikler ihtiyaçlardan doğuyor ve özellikle işverenlerin yükünü sınırlı da olsa hafifletiyor ve istihdam artışı da yaratıyor. Türkiye ekonomisi, yeterli sermaye birikimine ve şirketler bakımından yeterli öz kaynağa sahip bir ekonomi olmadığından bu teşviklerin yanı sıra vergi ve sosyal güvenlik yüklerinin hafifletilmesi aslında bir tercih değil zorunluluk oluyor. Üretimin, katma değer yaratan sektörlerin önünün açılması halinde belki kısa vadede olmayacaktır ama şirketlerin hem öz kaynak yapıları güçlenecek, hem yarattıkları katma değeri artıracak hem de borçlanma ihtiyaçlarını düşürecektir. Teşviklere sadece vazgeçilen alacaklar gözüyle bakılmamalıdır. Yarattığı olumlu etkiler çok daha fazla boyutta olabilmektedir.